Cha của Ananda là em ruột của vua Suddhodana, cha của Đức Phật. Ngài là thị giả luôn luôn đi theo hầu cận trong suốt 25 năm cuối cùng trên chặng đường hoằng pháp của Đức Phật.
Ngài được chọn là thị giả vì là người rất cẩn thận, kham nhẫn, chu đáo và có trí nhớ xuất chúng, Ngài có thể nhớ được nguyên vẹn lời Phật dạy dù chỉ nghe qua 1 lần. Ngài là người đã đứng ra thỉnh cầu Đức Phật cho nữ giới tham gia tăng đoàn.
Trong kỳ kết tập kinh điển lần đầu tiên, ngài Ananda cùng với ngài Upali và Maha Kassapa là những nhân vật chủ chốt trong kỳ đại hội ấy. Ngài Maha Kassapa là người lãnh đạo, tổ chức và đặt ra những câu hỏi, vấn đề để tăng đoàn cùng thống nhất, ngài Ananda chịu trách nhiệm tụng lại toàn bộ lời Phật dạy (tạng kinh), ngài Upali tụng lại toàn bộ các giới luật mà Đức Phật đã đặt ra (tạng luật).
Và ngài Ananda cũng trở thành vị “tăng thống” đời thứ 2 để lãnh đạo tăng đoàn sau khi ngài Maha Kassapa lui bóng ở ẩn.
